Η ψυχοθεραπεία αποτελεί για τον καθένα μια διαδικασία που οδηγεί στη βελτίωση της ψυχικής υγείας και ευεξίας του ατόμου μέσω της συζήτησης, της αναγνώρισης και της διαχείρισης των συναισθηματικών και ψυχολογικών δυσκολιών. Μέσα από αυτή τη διαδικασία αλλά και μέσα από τη σχέση που εκτυλίσσεται με έναν εξειδικευμένο ψυχοθεραπευτή, οι άνθρωποι μπορούν να εξερευνήσουν βαθύτερα τις σκέψεις, τα συναισθήματα και τις συμπεριφορές τους, αναζητώντας λύσεις ή αλλαγές που θα τους βοηθήσουν να αντιμετωπίσουν προκλήσεις στη ζωή τους.
Υπάρχουν πολλοί διαφορετικοί τύποι ψυχοθεραπείας, ο καθένας με διαφορετικές προσεγγίσεις και τεχνικές. Σε πολλές περιπτώσεις έχουμε συνηθίσει να αναπαράγουμε ή να παγιδευόμαστε σε μοτίβα και συμπεριφορές που δεν μας βοηθάνε ή δεν εξυπηρετούν τις ανάγκες και τις επιθυμίες μας. Οι δυσκολίες μπορεί να αφορούν τις σχέσεις με τους γύρω μας, τον τρόπο που βάζουμε όρια ή διεκδικούμε όσα έχουμε ανάγκη, την σχέση με τον ίδιο τον εαυτό μας ή η την διαχείριση καταστάσεων ή συναισθημάτων που έχουν ξεφύγει από τον έλεγχο μας. Ο στόχος της ψυχοθεραπείας είναι να ωφελήσει το άτομο και να το οδηγήσει ανάλογα με τις ανάγκες του σε μία λειτουργική κατάσταση όπου χαρακτηρίζεται από ανθεκτικότητα και ψυχική ευεξία. Με λίγα λόγια είναι ένα ταξίδι συνάντησης με τον ίδιο τον εαυτό μας και τα θέλω μας σε συνάρτηση με το περιβάλλον στο οποίο ζούμε.
Η ψυχοθεραπεία μπορεί να είναι εξαιρετικά ωφέλιμη για διάφορα ζητήματα όπως η κατάθλιψη, το άγχος, οι διαπροσωπικές σχέσεις, οι τραυματικές εμπειρίες, οι κρίσεις ταυτότητας και πολλές άλλες καταστάσεις. Μέσα από τη θεραπευτική σχέση, το άτομο μαθαίνει να εκφράζει συναισθήματα και να διαχειρίζεται δυσκολίες με υγιή τρόπο, δημιουργώντας μεγαλύτερη ανθεκτικότητα και λειτουργικότητα. Η ψυχοθεραπεία είναι χρήσιμη τόσο για άτομα που βιώνουν σοβαρές ψυχικές δυσκολίες, αλλά μπορεί να είναι χρήσιμη για οποιονδήποτε επιθυμεί να γνωρίσει και να κατανοήσει τον εαυτό του καλύτερα και να βελτιώσει την ποιότητα της ζωής του καθώς αφορά αναπόσπαστο κομμάτι της συνολικής υγείας του ατόμου.
Η εμπιστοσύνη και η ασφάλεια είναι οι βασικοί τομείς πάνω στους οποίους βασίζεται η ψυχοθεραπεία και αποτελούν βασικό θεμέλιο για την λειτουργία της σχέσης μεταξύ του ψυχοθεραπευτή και του θεραπευόμενου. Η κάθε συνεδρία ψυχοθεραπείας λειτουργεί ως ένα ασφαλές περιβάλλον, όπου ο θεραπευόμενος μπορεί να εξερευνήσει βαθιά τα εσωτερικά του θέματα χωρίς κρίση ή πίεση.
Κατά τη διάρκεια της ψυχοθεραπείας, ο θεραπευόμενος και ο ψυχοθεραπευτής συνεργάζονται για να διερευνήσουν τα συναισθήματα, τις σκέψεις και τις συμπεριφορές που απασχολούν το άτομο. Αυτή η διαδικασία μπορεί να περιλαμβάνει διάφορες τεχνικές και μεθόδους, ούτως ώστε ο θεραπευμένος να μάθει νέες δεξιότητες που θα βελτιώσουν την υγεία του αλλά και θα τον βοηθήσουν να λειτουργεί με νέους τρόπους στην καθημερινότητά του. Ο θεραπευόμενος καλείται να μιλήσει για τις εμπειρίες του που μπορεί να αφορούν παρελθοντικές εμπειρίες, τρέχουσες καταστάσεις ή και ανησυχίες για το μέλλον. Από τις πρώτες συνεδρίες, ο θεραπευτής και ο θεραπευόμενος χτίζουν μια σχέση που βασίζεται στην εμπιστοσύνη και την ειλικρίνεια. Μέσω της ψυχοθεραπείας αναλύονται και επεξεργάζονται τα μοτίβα σκέψης και συμπεριφοράς που μπορεί να προκαλούν δυσφορία ή αρνητικά συναισθήματα ή συμπεριφορές.
Η ψυχοθεραπεία προσανατολίζεται στους στόχους και τις ανάγκες του θεραπευόμενου οι οποίοι διαμορφώνονται συνεργατικά και έχουν ως στόχο την ανακούφιση του θεραπευόμενου. Αυτοί οι στόχοι μπορεί να αφορούν την αλλαγή δυσλειτουργικών συμπεριφορών, την επίλυση προβλημάτων ή την ενίσχυση της αυτογνωσίας και της αυτοεκτίμησης. Ο θεραπευτής προτείνει νέους τρόπους αντιμετώπισης των δυσκολιών που βιώνει ο θεραπευόμενος. Αυτές οι τεχνικές μπορεί να περιλαμβάνουν την ανάπτυξη δεξιοτήτων όπως η διαχείριση του άγχους, η επίλυση προβλημάτων, ή η επικοινωνία. Επίσης, μπορούν να εφαρμοστούν τεχνικές όπως ο επαναπροσδιορισμός των αρνητικών σκέψεων σε πιο ρεαλιστικές και θετικές. Οι θεραπευόμενοι αναπτύσσουν μια πιο ξεκάθαρη εικόνα του εαυτού τους και των σχέσεων τους με τους άλλους, κάτι που βοηθά στη λήψη πιο ενημερωμένων αποφάσεων και στην αναγνώριση των προτύπων που τους επηρεάζουν.